Lezing Prof. dr. Benjamin Natelson (Edegem, 4 mei 2007):

 

Subtypen, neurologische afwijkingen en orthostatische intolerantie

 

 

 


 

Prof. Natelson gaf een overzicht van studies die hij de afgelopen jaren uitgevoerd heeft.

 

De onderwerpen die tijdens zijn lezing ter sprake kwamen:

  • subtypen en biologische verschillen
  • hersenafwijkingen, afwijkingen in het ruggenmerg en intellektuele prestaties.
  • orthostatische intolerantie, POTS en hypocapnia.

 

Subtypen

 

Prof. Natelson schetste een aantal mogelijke onderverdelingen van ME/CVS-patiënten

  • ME/CVS volgens de 1988- en volgens de 1994-kriteria,
  • ME/CVS met of zonder de diagnose fibromyalgie,
  • sudden onset (plots begin, vaak infektie) en gradual onset (geleidelijk begin),
  • ME/CVS met of zonder bijkomende psychiatrische stoornis,
  • wel of niet intellektueel beperkt en
  • "ernstige vorm" (vaak met de diagnose ME/CVS en fibromyalgie) of "mildere vorm".

Een aantal interessante bevindingen:

  • 98% van de ME/CVS-patiënten die voldoen aan de 1988-kriteria hebben last van inspanningsintolerantie, bij de patiënten die voldoen aan de 1994-kriteria heeft 80% hier last van. In zijn algemeenheid komen nagenoeg alle klachten veel minder vaak voor. Bij ME/CVS-1988 komen alle bekende klachten bij ca. 90-100% van de patiënten voor!
  • De "mildere vorm" van ME/CVS ontstaat veel minder vaak plotseling/na een infektie.
  • Bij mensen met ME/CVS komt depressie minder vaak voor
  • dan

    bij mensen met ME/CVS én fibromyalgie.

  • Bij mensen met ME/CVS is de hoeveelheid serotonine vaak gestegen,
  • bij mensen met ME/CVS én fibromyalgie vaak gedaald.

  • Mensen met ME/CVS én fibromyalgie hebben meer pijn dan mensen met ME/CVS.
 

Hersenafwijkingen, afwijkingen ruggenmerg en intellektuele prestaties

 

Somatisatie is een psychiatrisch begrip beschreven door Johnson, Psychosom. Med, 1996.

 

De definitie van Lipowski (Lipowski, Z.J., Somatization: The concept and its clinical application. Am. J. Psychiater 1988; 145: 1358-68) van somatisatie is:

 

‘Somatisatie is de neiging om lichamelijke ongemakken en klachten – die niet door pathologische bevindingen kunnen worden verklaard – te ervaren en te rapporteren, ze aan een lichamelijke aandoening toe te schrijven en er medische hulp voor te zoeken.’

 

Dit staan lijnrecht tegenover kognitieve problemen als gevolg van hersenafwijkingen.

 

Studie 1  (klik hier voor de referentie)

Voor kognitieve prestaties worden diverse testen gebruikt, waaronder de PASAT-test.

Bij deze test moet de proefpersoon telkens een getal optellen bij de som die hij/zij tot dan toe berekend heeft: het gaat het om koncentratie, geheugen en informatieverwerking.

ME/CVS-patiënten scoren lager dan gezonde mensen, maar hoger dan MS-patiënten.

 

Studie 2 (klik hier en hier voor de referenties)

Bij 30% van de ME/CVS-patiënten worden bij MRI's hersenafwijkingen vastgesteld.

Er is een duidelijke relatie tussen die hersenafwijkingen en het fysieke funktioneren.

 

 

 

(SOME) CFS PATIENTS MAY HAVE UNDERLYING ENCEPHAMYELITIS.

 

 

 

Studie 3 (klik hier voor de referentie)

Onderzoek van ruggenmergvloeistof (44 ME/CVS-patiënten en 13 kontrolepersonen).

Bij 30% worden sterk verhoogde hoeveelheden eiwitten in het ruggenmerg aangetroffen.

De hoeveelheid interleukine-10 (IL10, een cytokine: boodschapper afweersysteem) is hoger bij mensen met afwijkingen in de ruggenmergvloeistof (IL10 onderdrukt de NK cel-funktie!)

De hoeveelheid interleukine-8 (geproduceerd door makrofagen of vreetcellen om andere immuuncellen, neutrofielen, te waarschuwen) in het ruggenmergvloeistof is hoger bij patiën-ten met een plotseling begin (vaak infektie) dan bij patiënten met een geleidelijk begin.

 

Studie 4 (klik hier voor de referentie)

Onderzoek fMRI naar hersenaktiviteit en inspanning (zuurstofgebruik: HbO2/Hb-ratio)

ME/CVS-patiënten leveren bij eenzelfde intellektuele prestatie een veel grote inspanning.

Dit valt af te leiden uit de veel hogere zuurstofopname in de hersenen van patiënten.

 

 

Na een verhandeling over de overlap met de ziekte van Sjögren (droge lippen, droge ogen) ging prof. Natelson dieper in op biologische verschijnselen die optreden bij het staan.

 

 

Orthostatische intolerantie, hypocapnia en bloedvolume/zuurstof.

 

Recent heeft prof. Natelson met anderen ene studie uitgevoerd naar orthostatische intolerantie (problemen bij het langdurig staan, weerspiegeld in hartslag, bloeddruk etc.).

 

65 patiënten en 35 kontrolepersonen moesten 2 minuten liggen en daarna 8 minuten staan.

Orthostatische intolerantie (sterke daling bloeddruk en/of sterke stijging hartslag) werd niet vastgesteld. Wel werd bij een groep hypocapnia vastgesteld: klik hier voor een toelichting.

 

Kanttekening FT: orthostatische intolerantie ontstaat soms/vaak pas na een lange tijd staan.

 

Hypocapnia (lage hoeveelheden kooldioxide in het bloed) is het gevolg van hyperventilatie. Die hyperventilatie (leidend tot duizeligheid etc.) is op zijn beurt het gevolg van hyperpnea (versneld en diep ademhalen, bijv. om zuurstoftekorten aan te vullen). De oorzaak van hyper-pnea is waarschijnlijk hypovolemia (laag bloedvolume) en niet psychologisch (bijv. angst).

 

Een laag bloedvolume sluit aan bij bevindingen van dr. Peckerman, dr. Cheney en anderen.

 

 

 

 

 


 

Literatuurverwijzingen (studies dr. Natelson):

 

 

Patients with chronic fatigue syndrome have reduced absolute cortical blood flow.

Clin Physiol Funct Imaging. 2006 Mar;26(2):83-6.

Yoshiuchi K, Farkas J, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.

klik hier voor een toelichting.

 

Hypocapnia is a biological marker

for orthostatic intolerance in some patients with chronic fatigue syndrome.

Dyn Med. 2007 Jan 30;6:2

Natelson BH, Intriligator R, Cherniack NS, Chandler HK, Stewart JM.

klik hier voor de samenvatting.

klik hier voor een toelichting.

 

The influence of aerobic fitness and fibromyalgia on cardiorespiratory and

perceptual responses to exercise in patients with chronic fatigue syndrome.

Arthritis Rheum. 2006 Oct;54(10):3351-62.

Cook DB, Nagelkirk PR, Poluri A, Mores J, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.

 

Objective evidence of cognitive complaints in Chronic Fatigue Syndrome:

a BOLD fMRI study of verbal working memory.

Neuroimage. 2005 Jun;26(2):513-24.

Lange G, Steffener J, Cook DB, Bly BM, Christodoulou C, Liu WC, Deluca J, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.

 

Sub-typing CFS patients on the basis of 'minor' symptoms.

Biol Psychol. 2006 Aug;73(2):124-31. Epub 2006 Feb 10.

Janal MN, Ciccone DS, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.

 

Spinal fluid abnormalities in patients with chronic fatigue syndrome.

Clin Diagn Lab Immunol. 2005 Jan;12(1):52-5.

Natelson BH, Weaver SA, Tseng CL, Ottenweller JE.

klik hier voor de samenvatting.

 

Neuropsychological deficits in patients with chronic fatigue syndrome.

J Int Neuropsychol Soc. 2004 Mar;10(2):278-85.

Busichio K, Tiersky LA, Deluca J, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.

 

Working memory deficits in chronic fatigue syndrome:

differentiating between speed and accuracy of information processing.

Deluca J, Christodoulou C, Diamond BJ, Rosenstein ED, Kramer N, Natelson BH.

J Int Neuropsychol Soc. 2004 Jan;10(1):101-9.

klik hier voor de samenvatting.

 

Abnormal impedance cardiography

predicts symptom severity in chronic fatigue syndrome.

Am J Med Sci. 2003 Aug;326(2):55-60.

Peckerman A, LaManca JJ, Dahl KA, Chemitiganti R, Qureishi B, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.

 

Information processing efficiency

in chronic fatigue syndrome and multiple sclerosis.

Arch Neurol. 1993 Mar;50(3):301-4.

DeLuca J, Johnson SK, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.

 

A controlled study of brain magnetic resonance imaging

in patients with the chronic fatigue syndrome.

J Neurol Sci. 1993 Dec 15;120(2):213-7.

Natelson BH, Cohen JM, Brassloff I, Lee HJ.

klik hier voor de samenvatting.

 

Brain MRI abnormalities exist

in a subset of patients with chronic fatigue syndrome.

J Neurol Sci. 1999 Dec 1;171(1):3-7.

Lange G, DeLuca J, Maldjian JA, Lee H, Tiersky LA, Natelson BH.

klik hier voor de samenvatting.